HARDA- opowieść o Piastach autorstwa Elżbiety Cherezińskiej

Książka: Harda

Autor: Elżbieta Cherezińska

Wydawnictwo: Zysk i S-ka

Osadzona w ciekawym historycznie momencie, niebanalna i poruszająca opowieść.

Elżbieta Cherezińska, jedna z czołowych polskich autorek powieści historycznych, wzięła na warsztat Świętosławę- córkę Mieszka I. Niestety, niewiele o niej wiemy. Kim była? Wiele wskazuje na to, iż to ona jest opiewaną w skandynawskich sagach Sygrydą Storradą- królową Szwecji, Danii i Anglii. 

Pisarka, podążając jej tropem, czerpała informacje ze wszystkich możliwych źródeł historycznych- a niestety nie ma ich wiele. Posiłkowała się także sagami skandynawskimi. Reszty zaś dopełniła wyobraźnia autorki, która stworzyła dość spójny  obraz życia w ówczesnych czasach. Efekt końcowy? Nie jest to z pewnością  wykład na temat historii Polski, raczej barwna opowieść o zamierzchłych, ale jakże istotnych dla nas czasach, kiedy to kształtowały się początki naszego państwa.

Akcja powieści rozpoczyna się w momencie, kiedy  Mieszko postanawia przejść na wiarę chrześcijańską. Pozwoli mu to zrównać się z innymi, silnymi władcami, umocnić swe przywództwo  oraz rozwinąć własny kraj. Aby tego dokonać, musi przede wszystkim  oddalić wszystkie pogańskie żony i poślubić Dobrawę. Cherezińska puszcza wodze fantazji i pokazuje nam świat Mieszka I- wybitnego wodza, silnego mężczyzny, doskonałego stratega i bezlitosnego władcy. Widzimy ojca, który od małego wprowadza swe dzieci w świat polityki, a ten bardziej przypomina niebezpieczną (czasem wręcz makabryczną) grę, niż dyplomatyczne zabiegi.

Ze związku z Dobrawą rodzi się dwójka dzieci: Bolesław i Świętosława. Bolesław, jak wszyscy doskonale wiemy,  przeszedł do historii jako pierwszy król Polski, o Świętosławie słuch zaginął. A przecież i ona z pewnością odegrała niebagatelną rolę w historii. Od małego uwikłana w politykę, osierocona przez matkę i skonfliktowana z macochą, żyła ze świadomością, iż ojciec oraz  brat bez wahania użyją jej jak przedmiotu, by zagwarantować sobie i swemu ludowi odpowiedni sojusz i bezpieczeństwo. Księżniczka nieustanie dźwigała brzemię odpowiedzialności i bardzo ciężko zniosła utratę miłości swojego życia. Pogodzona z losem młodziutka dziewczyna trafia na północ, do obcego, pogańskiego, kraju, w którym z księżniczki będzie musiała stać się silną królową, aby obronić prawo swego syna do tronu. 

W powieści Cherezińskiej  chrześcijaństwo  i świat pogańskich bogów nieustannie się ścierają. Ludzie wciąż, po cichu, oddają cześć starym bóstwom, podczas gdy Mieszko upatruje przyszłości i dobrobytu w nowej wierze. Wątek religijny nie jest jedynym głównym motywem. W powieści dominują intrygi i polityka, choć nie brak także wątków miłosnych. Morderstwa, bitwy, spiski, porwania i sojusze nieustannie przeplatają się, tworząc dość mroczny i surowy obraz Polski i Europy końca X wieku. Świętosława będzie musiała dokonać wielu trudnych wyborów, zwodzić i manipulować, by przetrwać w tych ciężkich czasach totalnie zdominowanych przez mężczyzn. 

Świat stworzony przez Cherezińską wciąga i fascynuje. Łatwo się w nim zanurzyć i dać się ponieść historii o ludziach twardych, którzy potrafią odstawić swoje emocje na boczny tor, by zdobyć sławę, władzę i bogactwo. Postaci wykreowane przez autorkę są niezwykle wyraziste i pełnowymiarowe. Do moich ulubionych, oprócz tytułowej Świętosławy, należy Astryda- jej starsza, pogańska siostra. Jednak nie tylko bohaterowie stanowią siłę tej powieści- ich wzajemne relacje są równie intrygujące. 

Autorka wyjątkowo zgrabnie łączy historię z fikcją. Chwała jej za to, iż pomimo skąpej ilości informacji na temat córki Mieszka- uczyniła z niej główną bohaterkę powieści. Wyobraźnia Cherezińskiej sprawiła, że trzymałam w ręku barwną i trzymającą w napięciu opowieść nie tylko o pierwszych Piastach, lecz także o szerzeniu chrześcijaństwa w Europie. 

Jedyny mój zarzut co do tej powieści- sceny łóżkowe. Trudno mi je określić jednym słowem. Nigdy nie czytałam romansów potocznie zwanych harlekinami, ale to właśnie z nimi kojarzą mi się opisy scen intymnych w Hardej. Całość- jak najbardziej godna polecenia!